Taxichauffeurs in La Paz hebben grosso modo drie onderwerpen; corrupte politici, voetbal en het foeteren op het leeuwendeel van de collega´s verkeerscowboys. De mijne met zijn dikke krulwimpers en potlooddunne snor was niet anders. De tolerantiegrens in het verkeer ligt namelijk drastisch laag. Toeteren en de wet van ikke, ikke, ikke en de rest kan stikken. Rechts inhalen is hier schering en inslag, zebrapaden (voor zover die er zijn) zijn verre van heilig en het verschil tussen groen en rood is nauwelijks merkbaar. Met een beetje geduld zou het verkeer hier vlotter verlopen, denk ik dan.
Terwijl ik keek naar de scheuren in de zetel bekleding die een motief vormde die in een rorschachtest tot de wildste associaties zou leiden, voerde ik een soort zittende dans uit daar de harde zitting in mijn billen beet als rode mieren. Eerder genoemde kwieke chauffeur geloofde er niets van dat alles beter en goedkoper ging worden zoals president Evo Morales had beloofd. Een nieuw economisch plan is voor vele Bolivianen zoiets als een huwelijk van Elizabeh Tayler. Als de vorige acht zijn mislukt, waarom zou deze dan wel slagen? Dat het tijd vergt om veranderingen teweeg te brengen belandt hier in dovemans oren. De hele reutemeteut van protesten, marsen, blokkeren van hoofdwegen en opstanden neemt weer gestaag toe. Een beetje geduld mensen, denk ik dan.
Het staat buiten kijf dat werken en iets ondernemen in een ontwikkelingsland ook geduld vergt. Engelengeduld tot de zevende macht, monnikengeduld in het kwadraat als je het mij vraagt. Afspraken komen gewoontegetrouw te laat of helemaal niet opdagen. Je krijgt soms de indruk dat tijd, efficiëntie en agenda hier niet bestaan. Ze lijken ook nauwelijks geschokt, ongerust, opstandig of geïrriteerd als het niet vlot. Eerder een koele constatering en zich bij de feiten neerleggen. Problemen omzeilen en ermee leven. Mijn drukte over het verloop van de werkzaamheden begrijpen ze amper. Dan kijken ze mij verbaasd aan alsof ik een grappig verhaal vertel en zij de pointe niet begrjpen. Een beetje geduld Frederik, denk ik dan.
Natuurlijk voel ik mij nu geroepen om als advocaat van de duivel op te treden. Hun handelen maakt deel uit van hun strategie om te overleven in een ontwikkelingsland, de paar procenten rijken uitgezonderd. Want je hebt als arme je eigen zorgen. Zorgen dat je gezin vandaag iets te eten heeft, zorgen dat je morgen ook nog iets verdient, zorgen dat je kinderen niet van het rechte pad afwijken, 1001 dagelijks bezigheden bepalen het leven en nog meer dat van de vrouwelijke helft onder hen. Die moeten nog zorgen dat hun echtgenoot de zuur verdiende centen niet opdrinkt, zorgen dat de kleren schoon zijn, dat er (proper) water is, in een pot roeren, een kind zogen, de vloer vegen. Altijd maar overleven, bezig zijn om het voortbesaan veilig te stellen. Hoe het ook zij, ik geef ruiterlijk toe dat, als produkt van de westerse fast show, waar stilstaan achteruit gaan is en wachten geld kost,mijn geduld hier tot het uiterste getest wordt tijdens het oprichten en verbouwen van het project Wawautas. Maar zoals de volksmond zegt, geduld is een schone deugd. Nietwaar. De etmologie verraadt dat achter het woord het werkwoord dulden schuilt. Verdragen, dus. Volhouden. Dat betekent ten slotte niet dat ik alles naïef en voorlief aanneem. Enkel sluit ik af en toe liefdevol de ogen en breng begrip op voor hun situatie om daarna met nieuwe moed door te gaan . Want wie is er anders de 'arme' persoon!
Inmiddels verlopen de werken op krussnelheid en zijn we de laatste rechte lijn ingegaan. Het wordt fantastisch en voel me daarbij uitstekend.
Ciao-ciao vrienden,
En liefste lezertjes nog een beetje ... aub voor een nieuwe lading foto´s.