30/01/2008

Wawautas (4) - Het gaat vooruit -

Dronken, ja dat was hij!!! Doch enig ander alternatief was niet meer voor handen. Daar het al laat op de avond was en de nacht naderde in grote schaduw golven. Noodgedwongen stak ik dusdanig mijn hoofd voorbij het raampje van zijn vrachtwagendeur en riep zo vriendelijk mogelijk "Hola!". Hij gaf blijk van geen enkele reactie. "Neemt u mij niet kwalijk" een beetje harder dit keer. De chauffeur, die eruit zag als een donkere Popeye met Jezus-sandalen, rochelde diep in zijn keel en spuwde een flinke fluim de onverharde straat op. Het rechtstreeks onderhandelen met de bestuurder is namelijk de meest economische manier om een camion zand te bestellen in Bolivia. Zelfverzekerd vroeg ik naar de prijs waarop de steeds wederkerende complete comedia del l'arte om tot een vergelijk te komen van start ging. Dat ging dan ongeveer zo in zijn werk. Bij het aanhoren van de buitensporige prijs volgde er een blik van uiterste verbazing. Vervolgens startte het spel van afdingen waarbij het doel alle middelen heiligt; zo begon hij, met een stem als die van Godfather Marlon Brando, een min of meer plausibel verhaal op te dissen over over zijn zwaar ziek zoontje en als tegenzet vertelde ik over de opstart van het sociaal project Wawautas. Ik vleide, hij smeekte met ontegenzeggelijk gevoel voor drama, ik pleitte met expresieve gebaren, hij trok de onaantrekkelijkste smoel dat ik ooit bij mens of dier gezien heb. Wanneer ik aanstalte maakte om weg te gaan deed hij nog snel een ultiem voorstel terwijl zijn borstelige wenkbrauwen omhoog rezen in een hoek van vijfenveertig graden. Ten lange leste werd er schoorvoetend een compromis gesloten om daarna met een gemaakte brede grijns elkaar de hand te schudden alsof we al jaren goede vrienden zijn. Als blanke met een krom soort spaans begin je steeds te onderhandelen in een zwakkere positie, al spelen mijn vuile, bepleisterde en beverfde kledij dan wel weer in mijn voordeel. Enkel het ontiegelijk vroeg uur van de levering lag me dwars. Zodoende was ik daags nadien al vroeg op de been. Dat donkere Popeye pas drie uur later arriveerde was niet echt nieuws, want zoiets vermoedde ik al. Inmiddels waren Sapano en Miko, twee hardwerkende schoenpoetsers kameraden die hartelijk lachen als Stalter en Waldorf uit de Muppet Show, al druk in de weer met het bepleisteren van plafonds en muren. Ook Sixto, de handige laatstejaar student elektriciteit en amigo van mijn vorige projet Helping Hands, was van wal gestoken tussen de warrige kabels die als lianen aan de plafonds hingen. Kort daarop komt Wilfredo, ook een vriend van Helping Hands en één brok tomeloze energie, de ruimte binnen. Wilfredo die werkt als vloerder, melde met een bezorgde blik dat er geen water meer uit de kraan stroomde en dit het geval was voor ongeveer de hele wijk. Zoiets, althans, destilleerde ik uit zijn gebrabbel. Ook mijn eigen poging bleef vruchteloos...niks, nul, noppes, nada , rien, zero druppels water kwamen uit de kraan. Ik vloekte een keer of wat en zuchtte, het soort zucht die bedoeld is om gehoord te worden. Onderwijl dacht ik dat het bronnetje enkele honderden meters verderop soelaas kon brengen. Het was echter geen kattenpis om steeds heuvelopwaarts met de volle bidons water te sleuren, zeulen en trekken. Madre dios! Tijdens het middag eten (dat we allen samen nuttigen in een typisch jongensachtige sfeer - maar daarover een andere keer meer) dreumde de radio de jongste schandalen uit en berichtte over de watersnoodtoestand in verschillende provincies. De frequente hevige regenbuien (El niña) teisteren al dagen Bolivia; tientallen slachtoffers, duizenden dieren (vooral pluimvee) overleefden het al evenmin en de materiele ravage (huizen, bruggen, wegen,...) is niet te overzien. Het ergste is dat de toestand nog zal verergeren met ziektes, havelozen en een mislukte oogst tot gevolg. Mijn beslommering over de afgesloten waterleiding en de opgelopen renovatie achterstand verdwenen als sneeuw voor de zon.
Halverwege die middag verscheen een hinkende en licht kreunende Juan Louis, bezieler en mede-oprichter van het project. Een bijzonder man met een no-nonsens stijl en een schalkse lach. Hij was aangereden door een wagen met verwondingen aan knie en schouder tot gevolg. Later zal nog moeten blijken hoe ernstig de letsels zijn. We praatten over waar we dagelijks over praten ; de vorderingen, overlopen van de kosten en het her en der aanpassen vande plannen. Later op de avond zaten Juan Louis en ik samen op de voortrap in het schijnsel van een straatlantaarn en in een filosofische bui besloten we dat Rome ook niet gebouwd was in één dag. Eensklap verscheen er een glimlach op onze gezichten.
Ofschoon ik niet de meest handige persoon uit de geschiedenis van de mensheid ben, ik heb hier mijn handen meer dan vol. En mañana doen we voort...

Liefs van een tevreden mens.

10/01/2008

Wawautas (3) - The final countdown -

Zondag om klokslag 7 uur gaat mijn kikkervormige wekker af. Op het programma voor die dag stond het aankopen van bouwmaterialen voor de verbouwing van het project. Terwijl de fata morgana van mijn laatste droom vervaagde waagde ik me er eerst nog aan een douche. Een gevaarlijke onderneming als je het mij vraagt, daar de vonken bij het overhalen van de warmwater hendel er steeds afspringen en de elektrische draad aan de douchekop ongeïsoleerd is!!! Mijn lichaam is nogal gevoelig voor spanningen van 220 volt, vooral als mijn voeten op natte stenen staan. Bij dit soort constructies gaat alles goed zolang het niet fout gaat.
Op het afgesproken tijdstip was iedereen aanwezig om naar de markt in El Alto (de stad boven La Paz), te vertrekken, hetgeen, naar Boliviaanse normen zeker een aparte vermelding in het Guiness-Book of Records verdiende. Het busje slingerde ons naar boven en ik nam me dusdanig voor om nooit meer generaliserend over een volk te denken, individuen blijven je toch verbazen. Troosteloos, grijs en stoffig zo ziet de stad er in eerste instantie uit. Kilometers diep kun je ze intrekken. Hoe dichter bij het stadcentrum - de stad met water, riolering en stroom, zeg maar - hoe beter en duurzamer de huisjes. Vier ijzeren pinnen die boven op het dak uitsteken, als het geen golfplatendak is, symboliseren de hoop op ooit -in betere tijden - een nieuwe verdieping. Desnoods voor de volgende generatie. Armoedig geklede mensen lopen er in ganzenpas en torsen en sjouwen grote zakken op hun rug, taxi´s en busjes toeteren dat het een lieve lust is, schurftige honden keffen, vuilnis bedekt de straten, jongeren sjotten op de vele pleintjes en wanen zich even het idool van hun voetbalshirt, verschompelingen in lompen en met nog maar enkele stompjes tanden lurken aan bierflesjes, lachende kinderen spelen in versleten, vuile kleren, een vriendelijke cholita in traditionele bontgekleurde klederdracht met een enorme uitstekende derrière verkoopt mango´s met haar slapende baby achter haar in een kartonnen doos. Kortom een boeiende breugeliaanse chaos. Het zijn wel deze beelden die El Alto tot El Alto maken en niet tot het zoveelste gehucht in global village. Niettemin blijft de armoede onthutsend. Massaal zijn de afgelopen tientallen jaren Indianen van de Altiplano (Andes hoogvlakte) uit hun afgelegen en verwaarloosde dorpen naar de stad getrokken, op zoek naar werk, naar een fatsoenlijk bestaan, naar onderwijs en een toekomst voor hun kinderen. Je kunt niet zeggen dat ze er echt op zijn vooruitgegaan. Maar velen hebben wel het gevoel dat ze er bijhoren, dat is het verschil met hun vorig bestaan.

Soit, de immense markt vertoonde het gebruikelijke beeld van een krioelende massa in een labyrint van steegjes die uitpuilden met de meest uiteenlopende koopwaar. Niets wordt hier zomaar weggegooid, alles wordt geduldig opgelapt en gerepareerd tot het finaal uit elkaar valt. En daarna worden de onderdelen nog voor een appel en een ei verkocht. Door deze rimboe van uitgestalde koopwaar (voor westerlingen eerder prullaria, prehistorische rommel en rotzooi) met smalle paden er tussendoor bereikten we al zigzaggend het gedeelte van met bouwmateriaal. Na een uren-durende zoektocht naar de meest voordelige prijs en na enig afdingen kochten we uiteindelijk 3 tweede- of derdehands deuren, tegels, cement, plinten, ramen, wc-potten,...voor het project. Het zeulen van het materiaal door de massa had wat van een legeroefening. Net op tijd lukte het ons alvorens de hemelsluizen zich opende en de plensbui de straten onbegaanbaar maakten.
Elke Boliviano (munteenheid) wordt weloverwogen uitgegeven. Eveneens proberen we , deels uit noodzaak, zo kosten besparend te werken. Grof grindzand wordt eigenhandig met een geïnprovisserde zeef op primitieve goudzoekersachtige wijze gezuiverd, kameraad-schoenpoetsers komen in een voor beide win-win-situatie een handje toesteken, gereedschap wordt van thuis meegebracht, ... Ook de vergeefse poging om een S-bocht in een 15 cm lang elekticiteit omhulsel buisje te krijgen doormiddel van hitte, een vuurtje, is het vermelden waard. Grappig, enigszins!!!
Soms, in een moment van zwakte, overloop ik in gedachte de berg werk, kosten en obstakels die ons nog te wachten staan en dan zinkt de moed me eventjes in de schoenen. Een kort moment echter want de vooropgestelde openingsdatum komt met rasse schreden dichterbij. Er is geen tijd om oeverloos te piekeren. Daarom hebben we 2008 ook in een hogere versnelling ingezet. De uitstekende cocktail van het Zuid-Amerikaanse "na-regen-komt-zonneschijn"-optimisme en onze meer "in-weer-en-wind"-mentaliteit levert een vastberadenheid op die je bij de Rode Duivels nooit meer ziet.
"Federico, we hebben smeerolie nodig voor de sloten"
"Ik ga er meteen achteraan" zei ik, alsof ik superman was en smeerolie en bedreiging vormde voor de inwoners van Metropolis.
"De goedkoopste kan je vinden in het winkeltje op de hoek, twee huizenblokken verderop"...weergalmde er nog door de gang terwijl ik de deur al dichtsloeg.

Volgende keer...niet te missen foto´s van de werkzaamheden!!!

Hasta la proxima.


Federico,



P.S. Ellen, gracias voor de hulp.